Kun amo al filmoj de Kanariaj Insuloj
En Esperantujo malmultas homoj, kiuj fervore okupi?as pri kreado de modernaj sonvidaj materialoj, kiuj aktive kontaktas kaj kunlaboras kun fakuloj de neesperanta mondo. Al mi feli?is kunlabori kelkfoje kun Antono Sarmiento, lo?anta en Kanariaj Insuloj (Hispanio), kiu jam dum longa tempo okupi?as pri la kultura?oj, kiuj tiel interesas la Verdan Filmejon, la filmoj. Antono afable konsentis doni al ni intervjuon:
Pri kio vi okupi?as en via vivo? Pri kio vi okupi?as en Esperantujo?
Mi estas emerita instruisto en mezlernejo por ?enerala baza edukado de plenkreskuloj. Dum mia profesia vivo mi aran?is Esperanto-kursojn en lernejo. Nuntempe mi estas Vicdelegito de UEA en mia urbo. Aparte, mi estas Fakdelegito pri a?dvidaj aferoj, kino kaj esperanta tradukado, nur diletante. Mi tre ?atas spekti Esperanto-filmetojn en YouTube kaj precipe el?uti ?iujn filmojn de Verda Filmejo. Ofte mi anka? sekvas la esperantajn radioelsendojn, kutime podkaste. Krome mi ?atas ser?i kaj kolekti filmojn, kiuj diversflanke rilatas al Esperanto.
Mi scias, ke vi ne nur kolektas filmojn, sed anka? okupi?as pri ?ia kreado. Pri kiuj filmoj vi jam kunlaboris?
Mi jam iamaniere kunlaboris en kelkaj filmoj: “Kanaria Karnavalo”, kiu 
estas televida raporto pri tiuj vintraj festoj. Mi tradukis ?in kaj amatorece dublis ?in kun helpo de juna esperantistino. Alia filmo estas “Tenerifo: La Haveno de la Kruco kaj La Papago-Parko“. Temis pri kunlaborado kun privata entrepreno, kiu anka? produktas turismajn filmojn en DVD-formato. En YouTube mi metis filmetojn kiel: “Esperanto, Ferrari de la Internacia Komunikado”, “Esperanto pompas jam!”, kiu estas karaokeo de gaja salsa kumbjo. Mi subtekstigis en la hispana la kurseton “Ana Pana-Unua Leciono” kaj “Beb? Habla Esperanto” (Bebo Parolas en Esperanto). Se temas pri KD, mi mem aran?is kaj produktis la diskon “La Verda Pajaco” nun a?etebla en la Libroservo de UEA. ?i estas kolekto de humora?oj eldiritaj dum esperantista festo. Anta? kelkaj jaroj mi pretigis por ludado en salonaj DVD-aparatoj kelkajn filmojn subtitolitajn de Kirill ?vedov (La Revizoro, La Kiras?ipo Potemkin kaj Dek Du Se?oj).
Kial vi decidis kunlabori kun filmo-produktantoj?
Mi decidis kunlabori kun filmo-produktanto en la supre menciita filmo pri Tenerifo kun la nura celo iomete diskonigi la ekziston de nia lingvo inter la multenombraj turistoj, kiuj ?iujare vizitadas la Kanarian Arkipelagon. La filmo estas turisma raporto unuhora, parolata en sep diversaj lingvoj: esperanta, angla, hispana, rusa, franca, itala kaj germana. Por la a?etantoj Esperanto aperas en la menuo kiel moderne uzata elektebla idiomo. Iasence temas pri maniero meti la internacian lingvon en la personajn aferojn de la ?iutaga vivo. Pro tio mi decidis meti en praktikon, la? mi, konvenan ideon.
Kiu estis la iniciatinto?
La iniciatinto estis mi mem. Anta? kelkaj jaroj mi entreprenis la instalon de videoklubo en mia urbo. Pro tio mi ekrilatis kaj amiki?is kun la produktanto kaj distribuanto Francisko Herrera. Mi profitis tiun rilaton por iamaniere favorigi lin al Esperanto.
?u li facile kaj rapide decidis kunlabori?
Imagu, ke mia amiko ne konis e? la ekziston de Esperanto ?is kiam mi parolis al li pri la internacia helpa lingvo. Li konsideris ?in tre bona ideo, utila kaj praktika por la monda lo?antaro. Krome, kie oni metas ses lingvojn, oni povas facile aldoni unu plian, kondi?e, ke mi aran?u la aferon tute senpage. Ni interkonsentis kaj la afero prosperis. Tute facile. Kaj la pordoj restas malfermitaj por Esperanto en eblaj estontaj produktadoj. Ni vidos…
?u vi povus pli precize priskribi la pa?ojn de via laboro?
Dum mia laboro ne ekaperis ia speciala malfacila?o. ?io iris sufi?e glate kiel planite. Unue mi tradukis la tutan tekston al Esperanto. Due, mi harmoniigis la da?ron de la popartaj tekstoj kun la tempoda?ro de la filmitaj bildoj, la? minutoj kaj sekundoj. Eta problemo estis ka?zita de la akordigo inter la bildoj kaj la tekstoj, ?ar la esperanta parolado ofte longeda?ris pli ol la originalo, kaj pro tio oni devis malpliigi la pa?zojn kaj e? nuligi kelkajn superfluajn komentojn. Post la nepra traduka anta?laboro venis la vo?a registrado kaj kelkaj adaptigaj teknika?oj, dankovortaj titoloj kaj adaptigo de la muziko. Oni redesegnis parton de la kovrilo aldonante la esperantajn aspektojn, kaj la tiamaniere ellaborita materialo estis sendita al laboratorio en Madrido, kie oni manipuladis kaj finpretigis la produkta?on en komerca DVD-formato.
?u vi kontentas pri la rezulto?
Se temas pri homa produkto, ?io ?iam estas perfektigebla, la? mia opinio. Certe ?iu persono povus trovi iajn mankojn en la fina laboro. Sed konsiderante, ke por mi estis la unua provo en tiu profesia kampo, ne nur la sperto mem sed anka? la atingita celo sufi?e kontentigis min persone. La rezulto por la aliaj personoj estas nur la disko kaj ?ia enhavo krom la ekstera prezento, sed por mi estas sukcesa rezulto de persona kunlaboro inter ideala kaj monprofita celoj. La DVD estas sukcese vendata en la turisma tereno kaj pere de ?i Esperanto estas iomete pli konata. Do, ?iuj estas kontentaj!
?i vi planas da?re kunlabori kun la turisma firmao?
Se temas pri estontaj kunlaboroj kun la firmao, certe ekzistas plej favoraj personaj sintenoj. Sed ?i tio ne sufi?as. Estas tre konata la granda ekonomika krizo, kiu mondskale ekzistas en ?iuj kampoj. La krizon aparte oni sentas en la a?dvidaj firmaoj. Estas neeble anta?vidi, kio okazos en la estonto. Sed en niaj konversacioj – kun mia amiko la produktisto- de tempo al tempo venas iu ideo a? plano por plua kunlaborado, se la kondi?oj estus favoraj. Momente oni devas fari pa?zon, sed ni vidos ?u la fortoj, personaj emoj kaj praktikaj kondi?oj favoros la aferon.
Nun mi volas danki al Verda Filmejo pro la la?dinda helpo en la diskonigo de la DVD aperigante ?in en la ?efa pa?o kaj montrante promocian filmeton en YouTube. Mi profitas la okazon por gratuli vin pro la sukceso kaj valora laboro en la disvastigo de la kina Esperanto-kulturo. Koran dankon al vi pro via afabla atento. Mi restas je via dispono.
Antono Sarmiento (Tony Sar)
Pritakso de la filmo:
10